ظریف در دوحه به کشورهای حاشیه خلیج فارس چه پیشنهاد کرد؟ - وبلاگ رویال درام

به گزارش وبلاگ رویال درام، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که برای شرکت در مجمع دوحه به قطر سفر کرده، امروز به تشریح طرح پیشنهادی ایران برای کاهش تنش در خلیج فارس پرداخت.

به گزارش گروه مانیتورینگ بین الملل وبلاگ رویال درام، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه در مجمع دوحه به تشریح طرح پیشنهادی ایران برای کاهش تنش در خلیج فارس پرداخت.

ظریف در ابتدای سخنرانی اش با بیان اینکه غرب آسیا درگیر آشفتگی شدید است، گفت: من معتقدم که دلیل ریشه ای بحران های چندگانه و مزمنی که با آن روبرو هستیم، یک اختلال شناختی است: اختلالی که نه تنها کشورهای منطقه، بلکه قدرت های جهانی هم از آن متأثرند.

وزیر امور خارجه نشست دوحه را فرصتی منحصر به فرد برای بازیابی پیش فرض ها، بازسازی مفروضات و همفکری در خصوص جهتی به سمت خروج از مخمصه منطقه ای کنونی توصیف کرد.

ظریف تفکر حاصل جمع صفر را اولین و پایدارترین اختلال شناختی توصیف کرد و گفت برخی همچنان تصور می کنند که حتی در جهان کنونی که همه چیز به هم مرتبط و متصل است، یک طرف می تواند به هزینه دیگران، به منفعت برسد و می تواند با محروم کردن همسایگانش از امنیت، خود به امنیت دست یابد. این [روش] هرگز نتیجه بخش نبوده و هرگز نتیجه بخش نخواهد بود. امنیت، درست مثل تغییرات اقلیمی، مرز نمی شناسد و تقسیم ناپذیر است.

وی اضافه کرد: اما این تمام مسئله نیست. ناهمگونی قدرت، ابعاد جغرافیایی، منابع طبیعی و انسانی و مواردی از این دست میان کشورهای منطقه ما، به نتایج فاجعه باری منجر شده است.

وزیر امور خارجه ادامه داد: برخی از بازیگران جهانی این ناهمگونی ها و رقابت های بی سرانجام در این منطقه را به چشم یک فرصت می بینند: در حقیقت، به عنوان زمینی حاصل خیز برای بسط حضور نظامی و فروش جنگ افزارهای بیشتر به تقریبا تمام طرف ها در این منطقه. اما این حضور خارجی، نه امنیت بازیگران خارجی را افزایش داده و نه امنیت این منطقه را. در حقیقت، این تنها به بروز فاجعه منجر شده است، از ساقط کردن هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو یو.اس.اس وینسنس در سال 1988 گرفته تا ظهور افراط گرایی به عنوان نتیجه طبیعی حضور ایالات متحده در عراق و افغانستان - این نتیجه ای بود که ما از همان اوایل سال 2001 پیش بینی کرده بودیم.

ظریف با بیان اینکه بین سال های 2014 تا 2018 منطقه خلیج فارس یک چهارم واردات جنگ افزار جهان را انجام داده و میزان واردات تسلیحاتی خود را نسبت به پنج سال پیش از این دوره به دو برابر افزایش داده، گفت: جای تعجبی نیست که اغلب این جنگ افزارهای مرگبار را ایالات متحده فروخته است. اما سؤال واقعی این است: آیا این حجم عظیم فروش تسلیحات آمریکایی به این منطقه، حتی جزئی از آن 7 تریلیون دلاری را که به اذعان رئیس جمهور [دونالد] ترامپ از سال 2001 در منطقه هدر رفته را جبران کرده است؟ منصفانه بگوییم، این اختلال شناختی تنها به قدرت های جهانی محدود نیست. در واقع به هیچ کس محدود نیست.

وی ادامه داد: برخی از بازیگران منطقه ای ناهمگونی ها را به چشم فرصتی برای دستیابی به هژمونی منطقه ای می بینند. حمله صدام حسین به ایران و کویت، محاصره قطر توسط عربستان سعودی و جنگ علیه یمن برخی نمونه های سوء محاسبه هایی فاجعه بار برای استفاده از فرصت های مبتنی بر فرض های غلط برای دستیابی به هژمونی منطقه ای هستند.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه اغلب کشورهای منطقه به لطف دلارهای نفتی تصور می کنند همه چیز خریدنی است، گفت جنگ افزار و حتی سیاست خارجی برخی کشورها با پول خریدنی است، اما آیا امنیت را هم می توان خرید؟ ثبات منطقه ای را هم می توان خرید؟

ظریف با اشاره به اینکه شرایط کنونی به نفع هیچ کس نیست، گفت: ما در ایران - تا حد زیادی شبیه به دوستانمان در قطر - اعتقاد داریم که ما به یک تغییر بنیادین چارچوب فکری نیاز داریم. تغییری مبتنی بر اصلاح شناختی و ساز و کار همکاری ذیل چتر سازمان ملل متحد. این مسئله جدیدی نیست: در واقع ما از سال 1985 این پیشنهاد را ارائه کرده ایم.

وی پیشنهاد اخیر حسن روحانی رئیس جمهور ایران تحت عنوان ابتکار صلح هرمز (HOPE) را ادامه تعهد دیرینه ایران به یک چارچوب فراگیر و جامع منطقه ای برای تعامل سازنده توصیف کرد و گفت این ابتکار بر به رسمیت شناختن مسئولیت تک تک بازیگران منطقه برای اطمینان از صلح، ثبات و رفاه در منطقه ما و بهره بردن از آن مبتنی است. این بر این فرض مبتنی است که این منطقه و جهان در حفظ آزادی تردد و انرژی برای همه، منفعی مشترک و حیاتی دارند.

او هدف از این ابتکار را ترویج همبستگی، مفاهمه متقابل، روابط مسالمت آمیز و محبت آمیز و همکاری میان همه کشورهای منطقه، اطمینان از تمامیت ارضی، استقلال سیاسی و حفظ مرزهای تمام کشورهای منطقه، همکاری در زمینه ریشه کن کردن تروریسم، افراط گرایی و تنش های قومیتی، ترویج حل و فصل مسالمت آمیز تمام تنش ها و منازعات منطقه ای از طریق افزایش ارتباطات و هشدار به هنگام خواند.

ظریف اضافه کرد: ما برای رسیدن به این اهداف، پایبندی به اصولی مشترک را پیشنهاد کرده ایم. اصولی نظیر گفت وگو و احترام متقابل، موضع برابر، احترام به حاکمیت یکدیگر، رد تهدید یا استفاده از زور، عدم تجاوز و عدم مداخله در امور داخلی یا خارجی یکدیگر.

او با بیان اینکه به اعتقاد ایران رایزنی های جمعی باید به یک رویکرد منطقه ای جدید منجر شود، گفت روحانی این ایده های اولیه را با سران تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس به اشتراک گذاشته و از آن ها خواسته است که به غنی تر شدن این ایده ها و حرکت به سمت اجرای آن ها، کمک کنند.

وزیر امور خارجه ادامه داد: ما می بایست از نشست هایی همچون مجمع دوحه برای مصاحبه جمعی در خصوص این اصول و تدوین یک نقشه راه استفاده کنیم. ما می توانیم طیفی گسترده از حوزه های همکاری از امنیت انرژی تا کنترل تسلیحات، سیستم های هشدار زودهنگام و ایجاد یک منطقه عاری از سلاح های کشتارجمعی ترسیم کنیم. ما می توانیم اقدامات اعتمادسازی در حوزه های گوناگون از مدیریت آب تا ایمنی هسته ای یا حتی تماس ها و دیدارهای نظامی پیشنهاد کنیم و بر سر اجرای آن به توافق برسیم.

وی اضافه کرد: ما می توانیم این فرآیند را با انعقاد یک پیمان جامع عدم تخاصم و عدم مداخله میان کشورهای حوزه هرمز شروع کنیم و تلاش هایمان در این راستا را به نتیجه برسانیم. ما قادریم ستادهایی مشترک به منظور اجرای اقدامات عملی در جهت گسترش همکاری ایجاد کنیم. ما می بایست بخش های خصوصی و دانشگاهی مان را در طراحی و اجرای این ایده ها شرکت دهیم.

ظریف ادامه داد: درحالیکه بسکمک می توانند استدلال کنند که تغییر پارادایم بر پایه همکاری و اعتمادسازی شاید چندان واقع بینانه نباشد، اما آنها قادر نیستند ویژگی های پارادایم سیاست واقع گرایانه که طی چهار دهه گذشته بارها امتحان و به شسکت انجامیده است را چندان تشریح کنند.

او اضافه کرد: البته یک نکته قابل توجه نیز وجود دارد. همانند توافق هسته ای برجام، هیچ ایده خوبی را نمی توان توسط تنها یک طرف پیگیری کرد و هیچ توافقنامه ای را نمی توان به تنهایی توسط یکی از طرفین اجرا کرد. رفتار کوته بینانه مسری است. همه می توانستند از تغییر پارادایمی که برجام وعده داده بود-به عنوان یک پایه و نه سقف- بهره بگیرند؛ اما نمی توان تنها از یکی از طرفین انتظار همکاری داشت درحالیکه دیگران جهتی در جهت مخالف را می پیمایند.

وی در سرانجام گفت: ما فرصتی در مقابل خود داریم تا سرانجام و به طور قاطع جهتمان را تغییر دهیم و این تغییر جهت در راستای بهبود زندگی و برای نسل آینده ما باشد.ما باید این فرصت را غنیمت شمرده و با تمام توان در جهت اجرای آن گام برداریم.

ق