چگونه آمریکا دنیا سومی شد؟ - وبلاگ رویال درام

به گزارش وبلاگ رویال درام مولف کتاب پیروزی سیاه (ایالات متحد و فقر جهانی) می کوشد تا از نظر تحلیلی و کاربردی، صحت نظری این نکته را که مورد قبول همگان است، به اثبات رساند که سقوط جنوب و گسترش ناامنی شرایط کار و زندگی بیشتر مردم شمال هر دو نتیجه یک چیزند؛ یعنی نتیجه استراتژی فراگیر جهانی واپس رانی مالی اند که توسط نخبگان سیاسی و وابسته به کمپانی ها تدوین شده است. انگیزه اصلی این استراتژی تحکیم سرکردگی (هژمونی) بنگاه های تولیدی در داخل و تداوم سلطه شمال در اقتصاد بین المللی است.

این کتاب با دقتی علمی و کارشناسانه علاوه بر آنالیز برنامه های تعدیل ساختاری به زعامت بانک دنیای و صندوق بین المللی پول در دنیا سوم (به ویژه مکزیک، شیلی، کاستاریکا و غنا) بحران بدهی، بحران محیط زیست، بازسازی اقتصاد آمریکا، تدوین و ارائه سیاست دفاعی در عصرِ بعد از جنگ سرد به درگیری تجارت ایالت متحد آمریکا با کشورهای به اصطلاح تازه صنعتی شده شرق آسیا (به ویژه کره جنوبی، ژاپن، فیلیپین، تایوان، سنگاپور، اندونزی و مالزی) و پی آمدهای آن می پردازد.

کتاب در یازده فصل به موضوعاتی چون واگشت عظیم، چالش جنوب، لیبرالیسم و سیاست تحدید نفوذ، ریگانیسم و استراتژی واپس رانی، تعدیل:شواهد، تعدیل:هزینه ها، تعدیل:پی آمدها، سلطه دوباره بر کشورهای تازه صنعتی شده، تعدیل آمریکا، پیروزی سیاه، نبرد برای قرن بیست و یکم و از هم پاشی اقتصادهای آسیایی می پردازد.

به اعتقاد نویسنده، استراتژی تعدیل در عرصه نظری هر قدر جذاب باشد و با مبانی اقتصاد نئوکلاسیک هم جور دربیاید، در واقعیت زندگی، داستان به گونه یی دیگر است. اگرچه از انقلاب در میدان اندیشه، به ویژه اندیشه مالی سخن می گویند و اگرچه مدعی اند که انتها، در سال های انتهای قرن بیستم راه برون رفت از بحران مالی - اجتماعی حاکم بر کشورهای اکثریت دنیا را یافته اند، اما این استراتژی تازه به واقع نشانه بازگشتی است به سال های انباشت توامان فقر و ثروت، همان دوره ناپایداری که با بحران ادواری ویژگی یافته است.

اقتصاد خدماتی چیست؟

در همان حال که شرکت های آمریکایی می کوشیدند با درهم شکستن کار سازمان یافته هزینه های دستمزد ایالات متحد را کاهش دهند، با انتقال بخش های قابل توجهی از عملیات فراوری صنعتی به کشورهای دنیا سوم که قانون حمایت از کارگران شان قوی نبود، این فرایند را تقویت کردند. علت این انتقال، به واقع شعارهای جمهوری خواستار در ستایش از سودجویی و مذمت مسئولیت اجتماعی بنگاه ها بود. نتیجه این فرایند، از دست رفتن میلیون ها فرصت واقعی و بالقوه شغلی در فراوری صنعتی بود که برای دو نسل از کارگران یدی در سال های پس از جنگ جواز ترفیع آنان به طبقه متوسط بود، و همچنین موجب محدود شدن نابرابری های مالی - اجتماعی شد.

در اوایل سال های 1990 تهی شدن صنایع فراوریی بر موقعیت کارگران غیر یدی (کارمندان اداری) هم تاثیر گذاشت. با عده کمتر کارگران یدی برای اداره امور، و همچنین به کارگیری مدیران، مهندسان، طراحان کم هزینه تر از کشورهای دنیا سوم، بنگاه های آمریکایی از آی بی ام تا جنرال موتورز نه فقط از شمار کارمندان دفتری کاستند بلکه مدیران سطوح متوسط و بالا را هم بی کار کردند؛ به حدی که در دوره رکود 93 - 1991 مدیران و کارمندان بسیار ماهر هم به صف کارگران بی کار شده نیمه ماهر و فاقد مهارت پیوستند. رکود و مهاجرت شغلی باعث شد که دستمزد و مزایای کارگران غیر یدی در 88 - 1987 به میزان 2 درصد کاهش یابد، در حالی که از مزد ساعتی فارغ التحصیلان کالج در میان نیروی کار به میزان 3 درصد کاسته شد.

آیا آمریکا دنیا سومی شده است؟

فشار دوگانه آمریکا بنگاه سالار و واشینگتن جمهوری خواستار، آمریکاییان را مجبور کرد که ذره ای را هم به دیگران ببخشند. در انتها دهه 1980 در حالی که 20 درصد غنی ترین بخش جمعیت بیشترین سهم از درآمدها را داشته اند، برای 60 درصد از فقیرترین بخش جمعیت هرگز سهم از درآمدها تا به این حد اندک نبوده است.

حتی در دوره ریاست جمهوری بوش - ریگان در میان 20 درصد از غنی ترین بخش جمعیت، درآمد 1 درصد آنان در فاصله سال های 89 - 1980 به میزان 63 درصد افزایش یافت؛ یعنی در مجموع 53 درصد از کل افزایش درآمدهای خانوار نصیب این 1 درصد شد. در حالی که به واقع 60 درصد از درآمد فقیرترین بخش خانوارها کاهش یافت.

این نکته جالب است، دولتی که مدعی اعاده توان ایالت متحد بود، در شرایطی که رقابت دنیای سخت تر شده به کاهش قدرت مالی این کشور شتاب داده است. این باطل نمایی از آن جا ناشی می گردد که سیاست های دولت و بنگاه ها اگرچه قدرت نظامی ایالات متحد را در سطح دنیا بیشتر نموده و موجب رشد کوتاه مدت مالی شده است، اما از دیدگاه سلامت درازمدت اقتصاد آمریکا پی آمدهای فاجعه باری داشته است.

کتاب پیروزی سیاه (ایالات متحد و فقر دنیای) نوشته والدن بیو با ترجمه احمد سیف و کاظم فرهادی در 234 صفحه به بهای 47 هزارتومان منتشر شده است.