انتقاد وزارت بهداشت از نرخ اعلامی مالیات بر دخانیات - وبلاگ رویال درام

به گزارش وبلاگ رویال درام، با اعلام میزان مالیات بر دخانیات توسط سازمان امور مالیاتی، رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت به نرخ های اعلام شده واکنش نشان داد و گفت: سهم وزارت بهداشت از محل درآمد مالیات بر دخانیات 50 درصد اعلام شده؛ در حالی که وزارت بهداشت در سال 97 و 98 حتی یک ریال هم از محل مالیات بر دخانیات درآمد نداشته است.

مهندس بهزاد ولی زاده در گفت وگو با وبلاگ رویال درام، با تاکید بر اینکه عدد مالیات بر دخانیات باید بر اساس قیمت خرده فروشی اعلام گردد و نه بر اساس قیمت کارخانه، گفت: طبق ماده 73 قانون برنامه ششم توسعه مبنای محاسبه نرخ مالیات دخانیات نرخ خرده فروشی آن است؛ بنابراین اعدادی که برای مالیات بر دخانیات عنوان می گردد باید بر اساس نرخ خرده فروشی باشد که اگر قرار باشد اکنون با این رویه محاسبه انجام گردد، نرخ مالیات بر دخانیات کمتر از 15درصد می گردد.

وی با اشاره به اینکه واردات سیگار خارجی به کشور بر اساس تبصره سه ماده 102 قانون برنامه پنجم توسعه تقریبا صفر است، اعلام کرد: به این علت از سال 96 به بعد باید واردت سیگار متوقف شده باشد که بنابر اطلاعات ما این قانون در سال 97 و 98 اجرایی شد و جز در موارد محدودی واردات سیگار برگ، در فراوری سیگار به خودکفایی رسیده و با اجرای قانون دیگر نیازی به واردات سیگار نداشتیم.

رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات کشور به اعلام عدد 92 درصد برای مالیات بر سیگار وارداتی انتقاد کرد و اضافه کرد: با وجود اینکه رقم اعلام شده بر اساس قوانین است اما، اعلام این ارقام باعث گمراهی می گردد. نکته قابل توجه آن است که علی رغم بالا بودن درصد این نوع از مالیات اما به دلیل آنکه واردات سیگار تقریبا صفر است، از محل واردات سیگار درآمدی نداریم.

وی با بیان اینکه از نظر سازمان بهداشت دنیای مالیات کمتر از 70 یا 75 درصد قیمت خرده فروشی نمی تواند تاثیری بر کاهش مصرف دخانیات داشته باشد، اظهار کرد: این در حالی است که با محاسبه موارد ذکر شده در اعداد اعلامی از سوی سازمان امور مالیاتی متوجه می شویم نرخ مالیات بر دخانیات بر مبنای قیمت خرده فروشی، 15 درصد است که تنها می تواند جنبه درآمدی داشته باشد و نه جنبه بازدارندگی از مصرف این دست کالاهای آسیب رسان سلامت؛ از این رو با توجه به اینکه نرخ های مالیاتی ما بسیار پایین است، ایران جزو ضعیف ترین کشورها در اجرای سیاست های مالیات بر دخانیات است.

وی اضافه کرد: اعداد اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی به ترتیب برای سیگارهای فراوری داخل 27 درصد، سیگارهای فراوری مشترک 37 درصد و برای سیگارهای فراوری داخل با نشان بین المللی 42 درصد عنوان شده است. همچنین سازمان امور مالیاتی، مالیات و عوارض سیگار را در دو بخش سیگارهای داخلی و وارداتی در نظر گرفته است که بر این اساس برای سیگارهای وارداتی 12 درصد مالیات بر ارزش اضافه کرده، سه درصد عوارض شهرداری، 26 درصد حقوق ورودی، یک درصد عوارض هلال احمر، 40 درصد مالیات مستقیم و 10 درصد مجوز حق انحصار اخذ می گردد؛ بنابراین در مجموع برای سیگارهای وارداتی 92 درصد مالیات و عوارض اخذ می گردد.

ولی زاده با اشاره به اینکه جمع کردن اعداد اعلام شده درست نیست، ادامه داد: مبنای محاسبه هرکدام با دیگری متفاوت است؛ در صورتی که مبنای محاسبه نرخ مالیات برای انواع سیگارها از درب کارخانه تا سطح بازار و خرده فروشی آن تفاوت های زیادی دارد. با سیاست فعلی بر مبنای محاسبه مالیات بر ارزش اضافه کرده، کسی که باید تمام مالیات در نظر گرفته شده را بپردازد، مصرف نماینده است که به هیچ عنوان اصل و مبنای درستی نیست. بهترین نوع اخذ مالیات بر ارزش اضافه کرده ترکیب اخذ مالیات از مصرف نماینده و فراوری نماینده به شکل همزمان است. در صورتیکه شرکت فراوری نماینده دخانیات مالیاتی نپردازد، این اختیار برایش به وجود می آید که قیمت تمام شده محصول را تا حد ممکن کاهش دهد که منجر به پایین بودن نرخ تهیه و فراوری و سیگار در کل زنجیره می گردد.

رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات کشور با بیان اینکه متوسط قیمت هر پاکت سیگار در کشور شش هزارتومان است، یادآور شد: این رقم در مقایسه با قیمت دلار، کمتر از نیم دلار می گردد؛ در حالی که متوسط دنیای قیمت هر پاکت سیگار حدودا 3.5 دلار است.

وی اضافه کرد: به ساختار اخذ مالیات از دخانیات در کشو ما ایراداتی وارد است؛ حتی لایحه ارزش اضافه کرده ای که در مجلس شورای اسلامی روی آن بحث می گردد به گونه ای دیده شده که قوانین دیگر را لغو می نماید. به عنوان مثال نرخ های اعلامی از سوی سازمان امور مالیاتی برای اقسام مختلف دخانیات در ماده 73 قانون برنامه ششم توسعه ذکر شده است که در لایحه فعلی ارزش اضافه کرده این موارد لغو شده؛ چراکه هدف قانون گذار برای نوشتن قانون ارزش اضافه کرده، تجمیع مالیات است؛ در حالی که طبق قانون برنامه ششم توسعه علاوه بر نرخ های اعلامی برای دریافت مالیات باید مالیات بر ارزش اضافه کرده هم دریافت گردد و تجمیع همه انواع مالیات کار درستی نیست.

ولی زاده با انتقاد از پایین بودن سهم مالیات بر دخانیات، ادامه داد: به همین دلیل ظرفیت درآمدی از مالیات بر دخانیات که در قانون ارزش اضافه کرده دیده شده است بسیار پایین است. در لایحه بودجه 98 طبق دستورالعمل سال 97 میزان مالیات بر هر نخ سیگار با نشان ایرانی 75 ریال، فراوری مشترک 150ریال، داخلی با نشان بین المللی 25 ریال و در واردات نیز 600 ریال بود. در تبصره قانون بودجه سال 97 ظرفیت درآمدی از این محل 700 میلیارد تومان بود که این میزان ردیف درآمدی در سال 98 دیده شد ولی حکمی برای آن دیده نشده است.

وی با اشاره به فراوری سالانه 35 میلیارد نخ سیگار در کشور، توضیح داد: این به آن معناست که سالانه 2.5 میلیارد پاکت سیگار در سال با متوسط قیمت شش هزار تومان در کشور فراوری می گردد. محاسبه میزان درآمد حاصل از مالیات بر دخانیات سیگار به ما نشان می دهد این عدد 15درصد قیمت خرده فروشی محصولات دخانی است که یک فاجعه است؛ چرا که در مقایسه با هزینه 30هزار میلیارد تومانی که مصرف دخانیات به بدنه سلامت کشور وارد می نماید بسیار ناچیز است.

ولی زاده اظهار کرد: حدود 15 درصد مردم جامعه مصرف نماینده دخانیات هستند که بار مصرف خود را بر دوش کسانی تحمیل می نمایند که مصرف نماینده دخانیات نیستند. بنابراین فرد مصرف نماینده علاوه بر هزینه ای که به بخش سلامت کشور وارد می نماید، حدود 70 هزارمیلیارد تومان هزینه نیز به سایر بخش های کشور هزینه تحمیل می نماید و به طور کلی به دلیل مصرف دخانیات توسط همین درصد اندک، حدود 100 هزار میلیاردتومان ضرر مالی به دولت وارد می گردد.

وی پاسخ افرادی که در مقابل افزایش مالیات بر دخانیات مقاومت می نمایند را غیرمنطقی خواند و گفت: پاسخ این صحبت ما با این ادعا که افزایش مالیات درکشور ما نمی تواند پاسخ گو باشد، رد می گردد. حامیان این تفکر معتقد هستند با افزایش مالیات بر دخانیات شاهد رشد قاچاق سیگار خواهیم بود؛ در حالی که در دنیا شاهد اثرات مثبت افزایش مالیات بر دخانیات هستیم؛ چراکه علاوه بر درآمدزایی برای دولت، منجر به کاهش مصرف این ماده مضر نیز خواهد شد. طبق محاسبات انجام شده در شرایطی که مالیات بر دخانیات به شکل منطقی اخذ می شد، درآمد ناشی از آن به سالی 20هزارمیلیارد تومان می رسید.

رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات سهم وزارت بهداشت از محل درآمد مالیات بر دخانیات را 50 درصد دانست و اظهار کرد: البته در سال 97 و 98 حتی یک ریال هم از محل مالیات بر دخانیات درآمد نداشته ایم. در صورتی که این درآمد در اختیار وزارت بهداشت قرار گیرد بخش عمده آن باید برای درمان بیماری های ناشی از مصرف دخانیات و آموزش برای پیشگیری از مصرف دخانیات و کاهش عوارض آن صرف گردد.